De zes fasen van gezinshereniging
Vertrouwensrelatie opbouwen:
Men kan geen proces van psychosociale hulp op gang brengen met een persoon die zich in een moeilijke situatie bevindt, zonder een vertrouwensrelatie met hem op te bouwen. Het opbouwen van een vertrouwensrelatie is een eerste vereiste voor elke benadering van een kind: het moet het gevoel hebben dat het wordt erkend zoals het is, met zijn persoonlijkheid en rechten, zonder enig oordeel van buitenaf en zonder een vooraf bepaald project dat hem wordt opgelegd.
JP Godding en A Mushiete, Méthodologie de l’Accompagnement des Enfants de la Rue à Kinshasa
Om de verschillende stappen van de gezinshereniging goed te begrijpen, klikt u op het overzicht hiernaast.
Het kind verwelkomen en vertrouwen geven :
Het kind is een persoon van wie moet worden gehouden zoals het is, en die moet worden gerespecteerd in zijn of haar leven en ontwikkeling. Vertrouwen opbouwen kost tijd. Over het algemeen is het kind getraumatiseerd in zijn contacten met andere volwassenen en gelooft het niet onmiddellijk dat vertrouwen mogelijk is, maar denkt eerder dat er sprake is van manipulatie of het opleggen van een wil.
Luisteren naar het kind :
Het doel van het luisteren is de persoonlijke geschiedenis van het kind leren kennen en de redenen voor zijn of haar aanwezigheid op straat te achterhalen. Door ons empathisch en vertrouwend luisteren, zal het kind geleidelijk elementen van zijn of haar identiteit prijsgeven en zijn of haar wensen voor zijn of haar opvoeding en toekomst kenbaar maken.
In de meeste gevallen zijn er meerdere luisterbeurten nodig voordat het kind het trauma dat het heeft meegemaakt te boven is en begint te praten. Hij heeft tijd nodig om zich van zijn verleden te bevrijden, en vooral om de stap te zetten om het adres van leden van zijn familie te geven. Het kind begrijpt dat het geven van het adres betekent dat het ermee instemt een terugkeerproces te beginnen waar het vaak bang voor is vanwege wat er is gebeurd.
Onderzoeken :
Aan de hand van de verzamelde informatie gaat de opvoeder op onderzoek uit om de familie te vinden. Hij/zij moet voldoende informatie verkrijgen om zich een samenhangend beeld te vormen van het gezinssysteem, de individuen waaruit het bestaat, hun functioneren en hun moeilijkheden.
Een eerste familiecontact leidt er vaak toe dat verder moet worden gezocht naar andere familieleden, zowel van moederszijde als van vaderszijde, voordat met de bemiddeling kan worden begonnen.
Bemiddeling :
De opvoeder dringt zich niet op als bemiddelaar, maar onderhandelt en biedt zijn diensten aan het gezin aan.
Bemiddeling is een proces van herstel van sociale banden en beheersing van de conflicten van het dagelijks leven. Het gaat erom een brug van luisterbereidheid te slaan tussen een kind dat de gezinsbanden heeft verbroken en zijn of haar familie.
Het is ook de fase die de deconstructie mogelijk maakt van alle negatieve ideeën die het gezin heeft over het kind of die het kind heeft over zichzelf, zijn gezin of zijn sociaal-culturele omgeving, en die hen verhinderen in harmonie samen te leven.
Het gezin moet nog steeds haar akkoord geven om hun kind terug in de familiekring op te nemen. Soms is dat geen probleem, en kunnen we na het onderzoek meteen overgaan tot gezinshereniging. Maar vaker is het kind op straat omdat er een conflict in het gezin is dat moet worden opgelost. De familie begrijpt het gedrag van het kind niet, is boos over het gedrag van het kind (veelvuldig en ongecommuniceerd vertrek, regelmatige diefstallen, geweld…). Of de familie beschuldigt het kind ervan een bron van ongeluk te zijn, een heks te zijn die andere leden van de familie wil “opeten”. In die gevallen moet de opvoeder het conflict beheren, de psychologie van het kind aan de familie uitleggen en de negatieve beelden ontkrachten die de familie van het kind heeft, hen aantonen dat het kind geen heks is…
Ontwikkeling van het project van het kind en het gezinsproject :
Voordat het kind weer in het gezin wordt opgenomen, werkt de opvoeder het project van het kind met het gezin uit. Dit project zal school- en/of beroepsopleiding omvatten. Het is ook op dit moment dat de instrumenten voor het stabiliseren van het kind in het gezin worden overwogen, die we later zullen bespreken.
Aan het einde van dit proces geeft de opvoeder het kind officieel terug aan zijn of haar familie. Deze hereniging vindt discreet plaats om het gezin niet te vernederen. Bij de hereniging is geen buitenstaander (uit de buurt of van de staat) betrokken. De opvoeder ondertekent een herenigingsovereenkomst met de familie, waarin de verbintenis van de familie om hun kind te volgen en de verbintenis van NYB om de familie gedurende een bepaalde periode te steunen, wordt vastgelegd.
